مایکروسافت (MICROSOFT) داستان تحقق یک رؤیاست که ابتدا در ذهن جوان 19 ساله ای به نام بیل گیتس شکل گرفت. امروزه این واقعیت در فرادید همه جهانیان وجود دارد و کمتر کسی است که از تاثیر وجودی آن بر کنار مانده باشد. بیش از 95 درصد کاربران رایانه های شخصی در دنیا از نرم افزارها و محصولات مختلف این شرکت استفاده می کنند. رهبر آن سالهاست که عنوان ثروتمندترین مرد دنیا را از آن خود کرده است. اولین سیستم عامل رایانه های شخصی را شرکت او ارائه داده است. آخرین سیستم عامل رایانه های شخصی که از ویژگیهای منحصر به فرد برخوردار است و نقش فراگیر آن در این حوزه هنوز قابل پیش بینی و محاسبه نیست توسط این شرکت عرضه شده است. نقش و تاثیرات اجتماعی محصولات شرکت بحدی بوده که برخی از شرکتهای رقیب را بر علیه خود به اقامه دعوی و ادعای انحصار بازار واداشته است. با تمامی این ویژگیهای شاخص، رهبر شرکت اعلام داشته است که تا دو سال دیگر از فعالیتهای روزمره شرکت جدا خواهد شد و بیشتر وقت خود را در بنیاد خیریه عظیمی که به همراهی همسرش بنیان گذاشته است، در زمینه بهداشت و آموزش جهانی خواهد گذراند. او هم اکنون اندیشه ها و شاید رؤیاهای دیگری در حوزه های ژنتیک و بیوتکنولوژی درسر دارد. شاید او تحقق رؤیای جهانگیر کردن استفاده از رایانه را در هر جا و هر زمان و به هر شکل و برای هرکس دیده است که در اندیشه خروج از این حوزه و جهش به حوزه دیگر کسب و کار برآمده است.
تاریخچه
از زمانی که بیل گیتس، نوجوان علاقهمند به رایانه، نوشتن برنامه های رایانه ای در 13 سالگی را آغاز کرد، شش سال طول کشید تا در سال 1975، پس از ترک دانشگاه هاروارد، بهمراه دوست دبیرستانیاش پل آلن شرکت مایکروسافت را تأسیس کند. شرکت در ابتدا با داشتن 40 کارمند، زبان بیسیک را به عنوان اولین محصول خود روانه بازار کرد. شش سال بعد، با عرضه اولین سیستم عامل 16بیتی رایانه های شخصی تحت عنوان MS-DOS برای شرکت IBM به شهرت قابل اعتنایی رسید. نقطه عطف پیشرفت شرکت در سال 1989 با عرضه اولین نسخه OFFICE و سال بعد با عرضه WINDOWS 3.0 رقم خورد. از 1995 با عرضه نسخه WINDOWS 95 شهرت عالمگیر مایکروسافت حاصل آمد و بیش از 95 درصد رایانه های شخصی جهان، این سیستم عامل گرافیکی را مورداستفاده قرار دادند. سه سال بعد نسخه 98 و دو سال بعداز آن نسخه 2000 از این سیستم عامل عرضه شد. این سال با ارائه طرح استراتژی “.NET” برای خدمات وب ازسوی شرکت همراه بود. سال 2001، عرضه نسخه WINDOWS XP و نیز OFFICE XP سیر پیشرفتها و موفقیتهای شرکت را جهشی دوباره بخشید. سال بعد نیز اولین رایانه کیفی توسط شرکت عرضه شد. سال 2003، WINDOWS SERVER 2003 عرضه شد. سال 2006 با اعلام خروج بیل گیتس از نقش کار روزمره شرکت در سال 2008 همراه بود. در این وقت نامزدی ری اوزی برای پست ریاست فناوری و کریگ موندی برای پست ریاست تحقیقات و استراتژی اعلام شد. آخرین مراحل پیشرفت شرکت نیز عرضه WINDOWS VISTA و OFFICE 2007 به بازار جهانی بود.
چشم انداز و مأموریت
چشم انداز اولیه شرکت که از سوی مدیرعامل جوان آن، بیل گیتس ارائه شده بود چنین بود: یک رایانه شخصی (PC) در هر خانه و روی هر میز. اما به مرور زمان و با تغییرات سریع دنیای فناوری اطلاعات و پیشرفتهای خیرهکننده شرکت این آرمان تغییر یافت و تکمیل شد و به آن این جمله اضافه گشت: در هر زمان و هر مکان و روی هر دستگاهی. به عبارت دیگر نگرش آن است که روی هر میز در هر خانه و هر اتاق و هر ماشین و هر کیف و هر جیب یک رایانه باشد.
چشم انداز جدید مایکروسافت عبارت است از: تواناساختن مردم به اینکه نرم افزارهای عالی و برتر را در هر زمان و مکان و روی هر دستگاهی داشته باشند.
مایکروسافت مأموریت خود را این چنین ترسیم کرده است: کمک به مردم و کسب و کارها در سراسر جهان تا استعداد کامل خود را بروز دهند.
ارزشها و فرهنگ سازمانی
مهمترین مشخصه فرهنگ کاری شرکت مایکروسافت جذب افراد مناسب برای آینده شرکت است. این فرایندی است که شخص اول شرکت، بیل گیتس در آن دخالت و بر آن نظارت دارد. گیتس معتقد است: اگر شما به کارکنان خود بعنوان کسانی که می توانند به موفقیت سازمان کمک کنند ننگرید، همه فناوریهای موجود در جهان هم نمیتوانند انگیزه لازم را در آنها بوجود آورند. به نظر او، کارکنان کلید موفقیت شرکت هستند.
مشخصه دوم شرکت، توجه به نیازهای مشتری و بویژه نیازهای پنهان اوست. شرکت همواره با عرضه نسخه آزمایشی (بتا) از نرم افزارهای خود، این رابطه را با مشتریان برقرار می سازد و با اخذ بازخورد، به اصلاح و تکامل آن می پردازد. مشخصه سوم نیز اشتیاق به فناوری و عرضه محصولات و خدمات با استفاده از مدرنترین فناوریهاست.
ارزشهایی که شرکت بر آن تاکید دارد عبارت است از: یکپارچگی، صداقت، گشودگی، تعالی فردی، انتقاد از خود، بهبود مستمر فردی و احترام متقابل.
تحقیق و توسعه
در سال 1991، مایکروسافت اولین شرکت نرم افزاری جهان بود که سازمان تحقیقاتی خود را مبتنی بر علم رایانه راه انداخت و در این راه میلیاردها دلار خرج کرد. هزینه تحقیق وتوسعه شرکت در سال 2005 بالغ بر شش میلیارد دلار بوده است. این بخش از شرکت 700 نفر از استعدادهای زبده و برجسته را درخود جای داده است. جهتگیری تحقیقاتی و توسعه ای شرکت، افزایش ظرفیت و قابلیتهای رایانه در ابعاد استفاده های فردی، سازمانی و خانوادگی است. بیل گیتس در این زمینه می گوید: ما فناوری عرضه می کنیم که رایانه ها را قادر سازد ببینند، بشنوند، حرف بزنند و افراد قادر باشند مانند انسانهای دیگر با رایانه ها ارتباط برقرار سازند. ما کار با رایانه ها را سهلتر می سازیم و آنها را قادر می سازیم کاربر را درک کنند.
کارکنان
مایکروسافت کارکنان بزرگی دارد که ارزشهای شرکت را نگه می دارند. بدیهی است مدیریت چنین کارکنان باهوش و فرهیخته ای کار آسانی نیست، زیرا دارایی حقیقی شرکت را تشکیل می دهند. شاید هیچ شرکتی در جهان به اندازه مایکروسافت، به دلیل اتکا نداشتن به تجهیزات و امکانات سرمایه ای از نوع فیزیکی و مادی، ارزش حقیقیاش از ارزش دفتریاش بیشتر نباشد.
تعداد کارکنان شرکت در سال 2006، 71172 نفر بوده که 44128 نفر از آنها در آمریکا مشغول کار بوده اند. 25 درصد کارکنان را زنان تشکیل می دهند. 5/18 درصد کارکنان کمتر از 29 سال سن دارند. حدود نیمی از کارکنان در دهه سوم عمر خود هستند و 32 درصد از آنها بالاتر از 40 سال سن دارند. این کارکنان در 103 کشور جهان پراکنده اند.
درآمد
آغازین سال فعالیت شرکت، فروش 4/2 میلیون دلاری را به همراه داشت. با عرضه محصولات متنوع و جدید، سیر صعودی کسب درآمد آغاز شد بنحوی که در سال 1997، مرز فروش یک میلیارد دلار پشت سر گذاشته شد. سال 2000، فروش شرکت به حدود 23 میلیارد دلار رسید. در سال 2006 شرکت، با فروش خالص 44 میلیارد دلار و سود خالص 6/12 میلیارد دلار، بعنوان برترین شرکت نرم افزاری جهان مقام 140 را در بین 500 شرکت برتر کسب کرد.
بنیانگذار و رئیس فعلی هیئت مدیره
مایکروسافت با رؤیای بیل گیتس شکل گرفت. دوستان همفکر او پل آلن و استیوبالمر مدیرعامل کنونی در تحقق این رؤیا به او کمک کردند. گیتس آغاز جاده موفقیت را شور و اشتیاق برای ارزش آفرینی و پایان آن را خلق ارزش می داند؛ ارزش برای مشتریان، سهامداران، شرکا، کارکنان و اجتماع. ارزشی که او برای خلق آن نشانه گرفته بود، افزایش کارایی، واکنش و توان پاسخگویی بموقع سازمانها به دگرگونیهای محیطی و چالشهای رقبا و نیازهای مشتریان بود. بدین جهت او سرعت جابجایی اندیشه و اطلاعات را کلید موفقیت در قرن آینده میداند و از گردش سریع و صحیح اطلاعات درون سازمان به «گردش خون» تعبیر میکند. گیتس اندیشه های خود را در دو کتاب «آینده پیش رو» (1995) و «سرعت اندیشه» (1999) عرضه داشته است. گیتس با داشتن 77 میلیارد دلار دارایی، سالهای متمادی است که ثروتمندترین فرد جهان محسوب می شود.
بیل گیتس به همراه همسرش ملیندا، بنیاد خیریه ای با 28 میلیارد دلار سرمایه تأسیس کرده است که در فعالیتهای بشردوستانه در حوزه های بهداشت و آموزش در سطح دنیا حضور دارد. گیتس با وجود علاقه ذاتی به رایانه و گسترش فعالیت در این زمینه، دنیای آینده را دنیای ژنتیک و حوزه بیوتکنولوژی می داند و به همین دلیل قصد دارد با تمرکز فعالیتهای خود در این مورد در بنیاد ملیندا – گیتس، فعالیتهای روزمره خود را در سال 2008 از شرکت مایکروسافت قطع کند.
مدیرعامل
استیوبالمر هم دانشگاهی بیل گیتس در دانشگاه هاروارد بود. او در سال 1980 اولین مدیری بود که توسط گیتس جذب مایکروسافت شد. در این مدت او چندین بخش، مانند عملیات، توسعه سیستمهای عملیاتی و فروش و پشتیبانی را رهبری کرده است. بالمر در 1998 رئیس مایکروسافت و در سال 2000 بعنوان مدیرعامل شرکت برگزیده شد.
آینده
سال 2006 با اعلام کناره گیری تدریجی بنیانگذار و رهبر شرکت، بیل گیتس از کارهای جاری در سال 2008 مهمترین چالش مایکروسافت رقم خورد. در این مدت دوساله، ری اوزی در کنار او خواهد بود تا نقش قبلی گیتس یعنی رهبر معماری فنی شرکت را بعهده بگیرد. گرچه پس از آن نیز گیتس بعنوان رئیس مایکروسافت به فعالیت ادامه خواهد داد و در پروژه های کلیدی توسعه حضور خواهد داشت. محور این پروژه ها بر تثبیت رایانه بعنوان نقطه مرکزی خانه های دیجیتال آینده تمرکز دارد.
سرنوشت نسخه جدید WINDOWS شرکت یعنی ویستا نیز در تعیین جهت و نقش آینده شرکت بسیار تاثیرگذار است. شرکت با صرف 5 سال زمان و 6 میلیارد دلار هزینه طراحی، این محصول جدید را که جاذبه زیادی برای قابلیت چندرسانهای عکس، آهنگ و ویدئو دارد، به بازار عرضه کرده است. پیش بینی شرکت آن است که فروش این نسخه جدید در سال اول حـدود چهار میلیارد دلار درآمد نصیب شرکت خواهدکرد و حدود 100 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد می کند و درنهایت میزان فروش جهانی به 70 میلیارد دلار میرسد. آیا ویژگیهای بارزی که مایکروسافت برای محصول جدید خود قائل است، یعنی ایمنی بیشتر، سازماندهی اطلاعات بر روی رایانه، سهولت اتصال به شبکه خانگی، امکانات فراوان برای رایانههای کیفی، روش و تواناییهای جدید جستجو و مشخصههای گرافیکی جذاب و جدید میتواند این پیشبینی را جامه عمل بپوشاند؟