ارتباط مدل کانو با مدل TRIZ

همان طور که مدل کانو تلفیقی از سه عنصر است، TRIZ هم تلفیقی از سه زیر مجموعه مکمل و جدا از هم می باشد که شامل:
1- تصمیم برای شکست پیشگیرانه
2- طبقه بندی ابزار مشکل – راه حل TRIZ و رشد مستقیم
3- بعد سوم باعث فراهم شدن سازمانی با ابزارهایی قدرتمند می شود.

کیفیت اساسی و AFD

بعد کیفیت در مدل کانو عملکرد و مشخصه هایی را مورد خطاب قرار می دهد که خواسته مشتریان است اما هنوز مطرح نشده است. کیفیت اساسی مانند فاجعه ای است که هنوز اتفاق نیفتاده است. مشتری اتومبیل هرگز نمی گوید که باک بنزینی را می خواهم که منفجر نشود و هیچگاه یک مهندس به طور عمد طرح باک بنزینی را نمی دهد که منفجر شود ولی با این وجود این اتفاق در شرکت فورد به وقوع پیوست و 9/4 میلیارد دلار خسارت برای شرکت ایجاد کرد. این مثال آشکار می کند که کیفیت اساسی به صورت مداوم نقض می شود و عواقبی را به دنبال دارد. چگونه مهندسان می توانند از طریق گسترش محصولات طرح بهتری برای جلوگیری از خطاها بدهند. پارادوکسی که در نقض کیفیت اساسی وجود دارد می تواند توسط کاوش پیشگیرانه هر مدل قابل تصوری جلوگیری شود تا از عدم موفقیت جلوگیری به عمل آید. ابزارهای پیش بینی عدم موفقیت عمومی شامل عدم موفقیت و تحلیل تاثیرات آن(FMEA)، تجزیه و تحلیل درخت خطا(FTA)، تجزیه و تحلیل عملیات ها و اتفاق ها(HAZOP) و ... برای پاسخ به این سئوال که "چه مشکلی می تواند پیش بیاید" طراحی شده اند. در این روش های سنتی، از آنجایی که نقطه عطف تصوری روشن از سیستم جاری است، سناریو(جریان) از عدم موفقیت معمول پیروی می کند. این منطق فاقد ارزش ساختاری است زیرا به سکون روانشناسی بستگی دارد. یک مهندس تنها از طریق الگوی شناخته شده خود یک موقعیت را تحلیل می کند. محدودیت های مهندسان، تحلیلات عدم موفقیت را تا چیزی کمتر از 100% فضای فاجعه بار کنونی محدود می کند.

اما از طرف دیگر AFD سؤال را طور دیگری مطرح می کند "چگونه می توان به سیستم زیان وارد آورد؟" این سؤال همان طور که مشکل را به صورت معکوس مطرح می کند، مبتکر هم هست. این روش معکوس شانل دو مزیت است؛ اول اینکه نشان می دهد سیستم همراه با قصد برای ویرانی آن، دیدگاه تحلیلی جدیدی را نمایان می سازد و دوم اینکه مشکل را به صورت ابتکاری مطرح می کند. تقاضا برای تمام ابزارهای TRIZ عنصر سکون روانشناسی را حذف کرده و دقت تحلیل انحراف بالقوه کیفیت اساسی را تضمین می کند.

کیفیت عملکرد و TRIZکلاسیک

همان طور که از نام این مبحث پیداست، کیفیت عملکرد، توسط توانایی دستیابی به میزان سطح دلخواه در محصول سنجیده می شود. همچنین کیفیت عملکرد، توسط این حقیقت که استفاده کننده سطح خوبی مورد نیاز را تعریف کند، ارزیابی می شود. مزیت کیفیت حرفه ای در مسائل عملکردی این است که یکسری کیفیت ها می تواند باعث ثبات کیفیت شوند.

اگر ماهیت کیفیت عملکردی را تک بعدی در نظر بگیریم، برای به دست آوردن سطح بالاتر در عملکرد، با قیمت مناسب، تفاوت در محصول و رقابت ایجاد خواهد شد. با درک چگونگی غلبه بر کیفیت بالا با قیمتی پایین می توان در رقابت عملکردی پیروز شد. عملکرد محصول تا میزان زیادی محدود است زیرا سیستم خود به عنوان مانعی در برابر رشد سطح عملکرد می باشد. تقابل معمولی مانند وزن در برابر قدرت است. در مبحث TRIZ از آن به عنوان تفاوت تکنیکی یاد می شود. اصل تفاوت در این است که معمولاً برای بالا بردن قدرت، وزن آن وسیله را بالا می بریم. اما بالا بردن وزن، قدرت را کاهش می دهد. این تفاوت ها معمولاً از طریق مقایسه پارامترهای نیمه کاره با راه حل توافقی حل می شود.

ابزارهای کلاسیک روش TRIZ که شامل 40 اصل ابتکاری، ماتریکس متفاوت، مدل ماهیت مادی، راه حل های استاندارد الگوریتم برای حل مشکلات ابتکاری و تاثیرات شیمیایی و فیزیکی و جغرافیایی همراه با ابزارهای مدرنی که از سال 1985 به وجود آمدند مانند فرمول سیستم عملکرد همه و همه برای حذف تفاوت در سیستم طراحی شده اند.

با توجه به تفاوت اشاره شده در بالا، واضح است که اگر بتوان قدرت را بدون دخالت وزن بالا برد، محصول در بازار رقابت پیروز خواهد شد. برای این کار می توان از مواد ترکیبی و ساختارهای لانه زنبوری استفاده کرد.
ابزارهای TRIZ کلاسیک حل مشکل می تواند کیفیت، مهندسی و محصول را با حذف تفاوت های ذاتی در سیستم و هزینه مناسب گسترش دهد و در نتیجه رضایت مشتری جلب خواهد شد.

کیفیت انگیزشی و رشد سیستم

کیفیت انگیزشی، نیازهای پنهان و برآورده نشده استفاده کننده را هدف قرار می دهد. این نیازها پنهان هستند زیرا استفاده کننده ها از نیازهای خود آگاه نیستند. استفاده کنندگان معمولاً از اینکه محصول کاملاً نیازهای آنها راغ برآورده نمی کند، غافل هستند. هنگامی که آنها یک عنصر انگیزشی را کشف می کنند خوشحال و هیجان زده می شوند. با توجه به مدل کانو، عنصر انگیزش فرصت تفاوت در محصول را بیشتر نشان می دهد.

اشتراک TRIZ برای تولید عمق بعدی کیفیت انگیزشی، رشد مستقیم از آخرین مشتقات پیش بینی شده تکنولوژیکی است. به دلیل یافتن قوانین رشد تکنولوژیکی توسط آلتوشتر، TRIZ می تواند پیش بینی تکنولوژیکی بکند. این قوانین الگوهای قابل تکراری را شرح می دهند که پیشرفت طبیعی محصول را از طریق چرخه حیات توصیف می کند. با تلاش افرادی مثل زلاتین، زوسمن و دیگران شاخه های جدیدی به این قوانین اضافه شد که آن را خطوط رشد می نامند. برای هر قانون، تعدادی خط وجود دارد که پیشرفت رشد چرخه حیات را توضیح می دهند. خطوط رشد این امکان را به سازمان ها می دهد تا در ابتدا مشقات محصول دیگری هم داشته باشند. این مشتقات به صورت طبیعی با گذشت زمان به وجود می آیند و یا می توان آن را برای روش گسترش محصول سازمان، هدایت کرد.

به عنوان مثال، قانون پویایی بیان می دارد که سیستم ها در طول زمان پویا و قابل انعطاف می شوند. مثال معروف این قانون SNAKE LIGHTAA است که سال ها پیش توسط بلک اند دکر معرفی شد. این محصول آن قدر معروف شد که تولید آن به اندازه کافی سریع نبود. مشتقات این محصول حتی قبل از تولید آن هم قابل تصور بودند. اگر رقابت کننده دیگری از رشد مستقیم خبر داشت و محصول را قبل از ارائه شرکت بلک اند دکر، مطرح می کرد او تمام این سود مالی را از آن خود می کرد.

قدرت رشد مستقیم در توانایی سازمان در پیش بینی کامل آینده جریانات محصول و بعد انتخاب از میان بهترین ها است. با انجام این کار می توان نقشه تکنولوژیکی را فراهم کرد و از سود و طرح های دیگر آن محافظت کرد.

نتیجه گیری

درک کیفیت در طول این سال ها پیشرفت کرده و به مدل پیچیده تری جهت جلب رضایت استفاده کننده تبدیل شده است. مدل دو بعدی زیر بنایی را برای مدل سه بعدی فراهم می کند و امکان استفاده قدرتمند از ابزارهای ابتکاری جهت کاوش درک و استفاده از محصول را فراهم می سازد.

تئوریTRIZ همانند باستان شناسی، دیدگاه اجمالی را از چگونگی و چرایی رشد محصولات به مشتقات صحیح تر را فراهم می سازد. کارایی در ابزارهای TRIZ این موضوع را امکان پذیر می سازد تا از عدم موفقیت های فاجعه آمیز در آینده جلوگیری شود و تناقض های ذاتی سیستم حذف شده و در آینده مشتقات محصولات برای تامین نیازهای پنهان استفاده کنندگان تولید شود.

مدل کانو همراه با TRIZ کامل ترین مفهوم را در پویایی کیفیت و توانایی عملی جهت کشف آن، مطرح می کنند.